We twijfelen als ouders een hoop: doe ik het wel goed? Komt wat ik op internet lees over wat ik zou ‘moeten’ doen overeen met wat ik voel dat ik wíl doen? Wanneer je kind niet goed slaapt en vermoeidheid en frustratie de kop opsteken is het extra lastig te bepalen wat de juiste stappen zijn.

Door de groeiende vraag naar naar slaapcoaching en de keuze uit de vele methoden en visies, krijg ik van ouders veel vragen over het effect van slaapcoaching op de gehechtheidsrelatie. Hoe help ik mijn kind zelfstandig slapen zonder onze emotionele band te beschadigen?

Laat ik voorop stellen dat voor mij ‘slaaptraining’ en ‘slaapcoaching’ twee verschillende werelden zijn. Ik train geen kinderen. Wel coach ik ouders in wat binnen hun invloedssfeer ligt om hun baby of kind beter te helpen slapen. In dit artikel vertel ik meer over mijn werkwijze en hoe de verschillende ‘bouwstenen’ uit gehechtheidstheorie centraal staan binnen mijn werkwijze als slaapcoach.

Wat is een veilige gehechtheid tussen ouder en kind en waarom is dit zo belangrijk?

Kort gezegd is hechting de basisveiligheid die een kind opbouwt met verzorgers, waardoor een kind ervaart dat de wereld een veilige plek is vanwaar hij zich kan ontwikkelen. Het is de basis voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Kinderen kunnen zich aan meerdere personen hechten.

Een veilige hechting wordt opgebouwd door een breed scala aan interactiepatronen en de affectieve band tussen verzorgers zoals ouders, maar bijvoorbeeld ook opa of oma. Vanaf de geboorte is het opbouwen van een gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind – gezamenlijk met voeding- de belangrijkste ‘ontwikkelingstaak’. Vanuit deze basis van veiligheid en vertrouwen kan een kind zich goed ontwikkelen en de wereld ontdekken, met zijn primaire verzorgers als veilige haven waar hij terecht kan.

Bouwstenen voor een veilige hechting

Responsiviteit en sensitiviteit zijn essentiële bouwstenen voor een veilige hechting, maar wat betekent ‘responsief’ en ‘sensitief’ nu eigenlijk?

Sensitiviteit & responsiviteit
Als ouder merk jij de signalen van je kind op. Je interpreteert deze signalen -voor het kind- op een juiste manier. Het op een passende manier reageren op deze signalen noemen we responsiviteit. Het stimuleren van zelfvertrouwen, liefdevol begrenzen, voorspelbaarheid en structuur helpen mee aan een veilige hechting en zijn voorbeelden van sensitiviteit en responsief reageren.

Mentaliseren
Je als ouder inleven in de gevoelens en gedachten van je baby of kind en je reactie hierop afstemmen, noemen we mentaliseren. Zeker wanneer je kind zich verbaal (nog) niet kan uiten, draagt het vermogen van de ouder tot mentaliseren bij aan een goede gehechtheidsrelatie.

Een veilige gehechtheid binnen mijn werkwijze als slaapcoach

Binnen de slaapcoaching ben jij als ouder het ‘instrument’. Jij maakt steeds kleine veranderingen; je verandert bijvoorbeeld rustig aan het ritme of je bouwt de hulp die jij je kind biedt bij het slapen rustig af. Jullie veranderen samen patronen die er -soms gedurende lange tijd- zijn ingeslopen. Vaak zijn dit dingen die een hele lange tijd heel goed voor jullie hebben gewerkt, maar opeens niet meer. Denk aan het in slaap wiegen van je kind; een heel mooi voorbeeld van co-regulatie die je kind in de eerst fase van het leven nodig heeft gehad, maar mogelijk de slaap in de weg zit op latere leeftijd, omdat je kind niet weet hoe hij zich passend moet reguleren. Hoe je dit moet veranderen kan een hele zoektocht zijn. Je biedt grenzen passend bij het gedrag, leeftijd en de ontwikkeling van jouw kind. Parallel aan deze veranderingen en het stellen van liefdevolle grenzen ben jij degene die je kind hieraan helpt te wennen. Dit doe je door er voor je kind te zijn en wanneer je kind het lastig heeft; te troosten. Je reageert responsief en sensitief op de behoeften van je kind. Als ouder ben je fysiek en emotioneel beschikbaar voor je kind.

“Sensitiviteit en responsief reageren op de signalen van je kind maakt dat je emotioneel beschikbaar bent voor je kind. Emotioneel beschikbaar zijn als ouder staat centraal in mijn werkwijze als slaapcoach”

‘Goed genoeg’ is goed!

Als ouders kunnen we vaak het gevoel hebben tekort te schieten; soms streven we zelfs perfectie na. Alle ballen hoog houden maakt soms dat we het gevoel hebben dat onze kinderen te weinig onverdeelde aandacht krijgen. Kinderen hebben geen behoefte aan ‘perfecte’ ouders; want welk signaal geef je daarmee eigenlijk af? Kinderen zijn een spiegel van onszelf. Willen we meegeven dat je als kind niet goed genoeg bent als je niet perfect bent?

Kinderen hebben behoefte aan een ‘goed genoeg’ ouder: een ouder die zijn reacties en aandacht goed genoeg afstemt op de behoeften en eigenheid van hun kind. Een ouder die puur en aanwezig is en ook zeker wel eens uit de slof kan schieten wanneer het even teveel wordt. En tegelijkertijd ook de ouder die sorry kan zeggen en zijn kind laat zien hoe je opnieuw verbinding maakt. En die ouder… dat is een emotioneel beschikbare ouder!