In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober 2022 gaat bij ons de wintertijd in. De klok wordt een uur terug gezet. Is je kindje van nature een vroege vogel, dan kijk je er waarschijnlijk niet naar uit om de klok een uur terug te zetten. Als slaapcoach krijg ik in mijn praktijk van ouders vaak de vraag hoe ze hun kindje het best kunnen helpen om te wennen aan de wintertijd. In deze blog vertel ik je hoe je je kindje hierin ondersteunt en wanneer je het best voor welke aanpak kan kiezen en geef ik je 3 tips die ondersteunend zijn bij het verzetten van de klok.

Interne klok

Daglicht -en het ontbreken hiervan- is een belangrijke factor in het regelen van onze interne klok. Deze interne klok wordt het circadiaans ritme genoemd. Dit ritme is een cyclus van 24 uur die onder de invloed van licht onder andere onze hormoonhuishouding regelt en bepaalt -kort gezegd- wanneer we wakker worden en wanneer het tijd is om te slapen. Wat minder algemeen bekend is, is dat ook de timing van voedingsmomenten een belangrijke rol spelen bij het circadiaans ritme. Wanneer je wilt voorbereiden op de wintertijd, neem voedingsmomenten hier dan altijd in mee!

De wintertijd past beter bij het biologisch ritme van de mens. Zouden wij de zomertijd als “standaard” tijd aanhouden, dan is de zonsopkomst in hartje winter pas om 9:50! Dit zou ons circadiaans ritme in de war gooien. Volgens onderzoekers zou dit onder andere leiden tot meer slaapproblemen. Door de klok een uur terug te zetten, wordt het in de winter eerder licht, wat beter past bij het natuurlijke ritme van de mens.

Geleidelijke overgang naar de wintertijd

Is je kindje enorm gevoelig voor verandering in ritme? Dan kan je kiezen voor een geleidelijke aanpak. Begin 6 dagen voorafgaand aan het verzetten van de klok met je kindje elke 3 dagen 30 minuten later naar bed te brengen. Slaapjes overdag en eet/voedingsmomenten verschuiven ook 30 minuten. Is de normale bedtijd van je kindje 19:00? Start dan de eerste 3 dagen met als bedtijd 19:30. Gaat dit goed, dan de 3 volgende dagen 20:00.
Wanneer de klok verzet wordt, kom je weer terug op een bedtijd van 19:00.

Ik ben persoonlijk geen voorstander van adviezen waarbij we rommelen met 10 minuten per dag verschuiven. In mijn ervaring veroorzaakt dit meer onduidelijkheid door de dag heen. Het is namelijk belangrijk dutjes en voedingsmomenten mee te nemen in de verschuiving zodat het gehele ritme zich aanpast. En bij jonge baby’s loopt elke dag sowieso een beetje anders dan de dag ervoor 😉

Wanneer niet kiezen voor geleidelijke overgang van 30 minuten per 3 dagen? Door de overgang geleidelijk aan te pakken, geef je je kind voorafgaand ruimte om aan dit nieuwe ritme te wennen en zijn biologische klok rustiger aan te passen. Sommige kinderen zullen in de ochtend iets later wakker worden wanneer je de overgang goed aanpakt.

Weet jij door ervaring dat jouw kindje evengoed op hetzelfde tijdstip wakker zal worden wanneer hij later naar bed gaat, of heeft je kindje geen ruimte om later wakker te worden omdat hij naar de opvang of school moet? Dan raad ik aan niet te kiezen voor een geleidelijke overgang. Je kindje bouwt dan namelijk in de aanloop naar het verzetten van de klok al slaaptekort op.

Wanneer wel kiezen voor geleidelijke overgang van 30 minuten per 3 dagen.  Herfstvakantie als mooi momentum! Voor de schoolgaande kinderen die nu vakantie hebben kan deze methode  dan ook een goede uitkomst zijn! In de vakanties is bedtijd vaak minder strikt en mag het ‘s morgens minder gehaast en is er ruimte om iets bij te slapen wanneer nodig.

Overgang naar de wintertijd in één keer

Sommige kinderen varen beter op duidelijkheid. Voor hen kan de overgang in een keer een goede optie zijn. Op de zaterdag van het verzetten van de klok is bedtijd 19:00 en op zondag na het verzetten is bedtijd ook 19:00. Wanneer je hiervoor kiest, helpt het om je dagelijks ritme hetzelfde te houden. Is het dutje om 13:00,  Lunch je normaal om 12:00 en eet je om 18:00? hou deze tijden dan ook aan in de “nieuwe tijd”. Zo help je je kindje (en jezelf!) zo snel mogelijk te wennen aan de nieuwe wintertijd. Bij deze manier hoef je niet teveel na te denken over wat en wanneer omdat je blijft doen wat je altijd deed. Dit is naar mijn idee de meest natuurlijke en ontspannen manier. 

3 tips bij het verzetten van de klok

Goed mogelijk dat je kindje tijdelijk iets meer ondersteuning van je nodig heeft met slapen.  Je kindje zal mogelijk een aantal dagen eerder wakker worden en jou nodig hebben om het onderscheid tussen dacht en nacht te maken.

1. Beschouw alles voor 6:00 als nacht en reageer hetzelfde als je in de nacht zou doen. Je kan bijvoorbeeld even bij je kindje blijven als je kind onrustig is
2. Zorg voor zoveel mogelijk licht wanneer je de dag start; licht aan, gordijnen open. Zorg dat het natuurlijke licht zo snel mogelijk in huis komt en ga lekker naar buiten! Dit helpt je hormoonhuishouding enorm.
3. Bij peuters (vanaf 2 a 2,5 jaar) kan het gebruik van een wake-up light een wereld van verschil zijn. Peuters kunnen gen klokkijken en om 5:30 is het net zo donker als om 2:00. Een wake up light maakt het voor hen visueel wanneer het tijd is om te slapen (lamp uit) en wanneer het tijd is om de dag te starten (lamp uit)

Als ouder ken jij je kindje het best. Kies een manier die voor jou goed voelt. Welke manier je ook kiest, houdt er rekening mee dat het wat onrust met zich mee kan brengen. Iedereen kan op zijn eigen manier een beetje van slag zijn door het tijdsverschil. Hoort erbij.

Succes lieve ouders!

Leonie